Medya Araştırmaları Derneği (MEDAR)’nin hazırladığı rapor, 1 Ekim 2021’de yürürlüğe giren yönetmelikle kapsamı genişletilen ve dijital alandaki kısıtlamaları daha çok mümkün kılan 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un sonuçlarına odaklanıyor ve politika önerileri sunuyor.
1 Ekim’de yürürlüğe giren ve ‘Sosyal Medya Yasası’ olarak da bilinen bu yasa ile küresel sosyal medya mecralarına Türkiye’de yasal temsilci bulundurma ve veri merkezlerini ulusal sınırlar içerisine taşıma zorunluluğu getiriyor ve Türkiye’den görüntülenebilecek içerikleri -yeri geldiğinde- kaldırma yükümlülüğü verdi. Sonuç olarak Susma Platformu da dahil olmak üzere birçok haber sitesine “içerik kaldırma kararı” mailleri geldi.
MEDAR’ın raporuna göre Nisan 2021 tarihine kadar en az 658 dijital içeriğin haber mecralarından kaldırılması talep edildi. Kaldırılması talep edilen içeriklerin konuları yolsuzluk, usulsüzlük, sabotaj, taciz, dolandırıcılık ve siyasal çatışmaya uzanan bir yelpazeyi kapsıyordu. İçerik kaldırma taleplerinin ise gerekçesi çoğunlukla “kişilik haklarının ihlali” oldu.
Araştırma kapsamında incelenen 658 içerik kaldırma kararından 336’sı “Yolsuzluk ve usulsüzlük” konulu haberlerden 308’i “Görevi kötüye kullanma,” 34’ü “Cinayet,” 30’u “Siyasal çatışma,” 22’si “Darp etme ve yaralama,” 14’ü “Taciz,” 11’i “İntihar,” 9’u “Kumar oynama,” 5’i “Nitelikli dolandırıcılık,” 4’ü “Çevre tahribatı,” 1’i “Sabotaj” konulu haberlerden oluşuyor.
İçerik kaldırma kararı verilen bu talepleri 103 haber ile en fazla iş insanları yapmış. En fazla içerik kaldırma talebi yapanlar sırasıyla şu şekilde: Bakan (85 içerik), avukat (70 içerik), üst düzey bürokrat (66 içerik), sivil yurttaş (40 içerik), siyasi parti yöneticisi (37 içerik) akademisyen (36 içerik).
Araştırma’da, kaldırılması talep edilen haberlerin hukuken en çok dayandırıldığı gerekçeler sırasıyla şunlar: “Kişilik haklarının ihlal edilmesi,” “Özel hayatın gizliliği,” “Masumiyet karinesinin ihlali,” “Lekelenmeme hakkı,” “Unutulma hakkı,” “Ticari itibarı zedeleme,” “Kamu yaranının bulunmaması” ve “Telif hakkı ihlali (YouTube).”
Araştırmaya konu olan zaman aralığında en çok içerik kaldırma kararının iletildiği kurumlar sırasıyla şunlardı: Cumhuriyet gazetesi (80 içerik), BirGün gazetesi (68 içerik), Oda TV (52 içerik), T24 (47 içerik), Sözcü gazetesi (39 içerik), dokuz8HABER (36 içerik), Gerçek Gündem (36 içerik), SoL (34 içerik), TELE 1 (32 içerik), Yeniçağ (31 içerik), Gazete Yolculuk (6 içerik), Tükenmez Haber (5 içerik), Gazete Kolektif (5 içerik), Bianet (3 içerik), Sendika.org (3 içerik), Umut gazetesi (2 içerik) DW Türkçe (2 içerik), Yeni Yaşam (2 içerik), Gazete Fersude (2 içerik), P24 (2 içerik), BBC Türkçe (1 içerik), Yeni1Mecra (1 içerik), 140Journos (1 içerik), Fox TV (1 içerik), Medyascope (1 içerik).
Raporu buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.
