AYŞEN GÜVEN
Basın İlan Kurumu Evrensel’e yine bir ilan kesme cezası verdi. Gazetenin Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat ve Yazı İşleri Müdürü Görkem Kınacı başka bir köşe yazısı sebebiyle de ifadeye çağrıldı. Artık sıkça gündeme gelen Basın İlan Kurumu eliyle gazeteler üzerinde oluşturulan ekonomik baskıyı Susma Platformu olarak Türkiye Gazeteciler Sendikası’yla konuştuk.
BİK 24 Şubat 2020’de hem Evrensel’de hem de gazetenin internet sitesinde yayınlanan İhsan Çaralan’a ait “Hükümet vatandaşına şehit olmayı vadeder mi?” başlıklı yazıyı gerekçe göstererek 5 gün ilan kesme cezası verdi. Karar, köşe yazısı hakkında savcılık incelemesi yahut soruşturma olmamasına rağmen alındı.
İhsan Çaralan cezaya konu olan yazısında; Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İzmir’in Kınık ilçesinde tramvay hattının temel atma töreninde söylediği “Şehitler tepesi inşallah boş kalmayacak” sözlerini değerlendirmişti. Hükümetin Suriye ve Libya politikalarının eleştirildiği yazıya dair kararında BİK, “Basın Ahlak Esaslarının ihlal edildiğini” iddia etti. Herhangi bir şikayet olmamasına rağmen yazıyla ilgili resen soruşturma başlatan BİK, bu yazının gerçeğe aykırı olduğunu da savunarak, “Bir kamu hizmeti olan gazetecilik, … kamu yararına aykırı bir şekilde kullanılamaz” ve “Kişi, kurum ve toplum katmanlarına yönelik yayınlarda, eleştiri sınırlarını aşan… haksız isnat yapılamaz” ifadelerine yer verdi.
Evrensel’e görüş veren gazetenin avukatı Devrim Avcı, karara karşı yasal yollara karşı gerekli başvuruları yapacaklarını belirtti. Avcı, “Ancak, Basın İlan Kurumu, bir kez daha siyasi iktidar gibi düşünmeyen, onu eleştiren, dinin siyaset alanında kullanılmasını eleştiren, siyasi iktidarın dış politikasını eleştiren bir yazıya re’sen soruşturma açmış ve ceza vermiştir” diye de sözlerine ekledi.
EVRENSEL’E YÖNELİK CEZALAR DA SORUŞTURMALAR DA BİTMİYOR
Basın İlan Kurumu ayrıca 2 Mart 2020’de Evrensel’de ve www.evrensel.net internet sitesinde yayınlanan “Kimin için canını verdi bu gençler” başlıklı haberler nedeniyle savunma istedi. Haberde Ankara, İzmir, Kayseri ve İstanbul’da çeşitli fabrikalarda çalışan işçiler ile röportajlar yapılmış ve işçilerin görüşlerine yer verilmişti.
Ragıp Zarakolu’nun Evrensel Gazetesi ve Artı Gerçek haber sitesinde yayınlanan “Makus Kaderden Kaçış Yok” başlıklı köşe yazısı nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan suç duyurusunda bulunmuştu. Gazetenin Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat ve Yazı İşleri Müdürü Görkem Kınacı da bu konuda ifade vermek üzere emniyete çağrıldı.
Öte yandan Basın İlan Kurumu’nun, Evrensel ve Birgün gazeteleriyle başlayıp Sözcü ve Korkusuz gazeteleriyle devam eden “ilan kesme uygulamalarını” TGS’ye sorduk.
“ELEŞTİREL HABERE İKTİDAR KADAR BİK YÖNETİMİ DE TAHAMMÜL EDEMİYOR”
“AKP iktidarının kontrolü altına alamadığı medya kuruluşlarını önce ceza davaları ile eğer başarılı olamaz ise BİK veya RTÜK aracılığıyla ekonomik baskıyla susturmaya çalışıyor” olduğunu söyleyen sendika Genel Başkanı Gökhan Durmuş, “BİK üzerinden kesilen cezalarda verilmeyen ilanlarda bu anlama geliyor; ‘benim dediğimi yazmayacaksan devletin kaynaklarından da yararlanamazsın’. Böylelikle ekonomik olarak ayakta duramayıp servis edilen basın bültenlerini yazmak zorunda kalacaklarını düşünüyorlar,” diye yorumladı. 
Gazeteler hakkında şikayet ya da soruşturma olmasa da ilan kesme cezası kararı alınabildiğini hatırlattığımız Durmuş şunları söyledi: “Basın İlan Kurumu yönetmeliğinde Yönetim Kurulunun bir şikayet olmaksızın ilan kesme cezası verme hakkı var. Yargı yolu açık olmak üzere var olan bu hakkın bu dönem açısından keyfiyete dönüştüğünü düşünüyoruz. Sözcü, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet gazetelerine verilen ilan kesme cezaları da yönetim kurulunun haberler içerisinde kendilerini rahatsız eden içerikleri bularak verdiği cezalar. Keyfiyette tam olarak burada devreye giriyor. Mahkemelerin suç olarak kabul etmediği haberden dolayı ilan kesme cezası verildiğine şahit oluyoruz çünkü. Eleştirel habere iktidar kadar BİK yönetimi de tahammül edemiyor.”
‘BASIN İLAN KURUMU HÜKÜMETLE ARASINA MESAFE KOYMALIDIR’
Basın İlan Kurumu’nun kuruluş amacını hatırlatan Durmuş, “Hükümetlerin devlet kaynaklarını gazete patronları üzerinde bir baskı aracına dönüştürmemesi, kendine yakın gazetelere daha fazla kaynak aktaramaması, bütün gazetelere eşit davranılması ilkesiyle kurulmuş olan Kurum, ayrıca halkın haber alma hakkının da bir güvencesi olmuştu. Ancak bugün kuruluş ilkelerini ayaklar altına almaktadır. Basın İlan Kurumu’nun gazeteler arasında eşitlik ilkesine bağlı davrandığına inanmıyorum. Gazetelerin haber diline kadar karışan cezalandırıcı bir mekanizmaya dönüştü. Varlığı çok önemlidir ancak hükümet ile arasına mesafe koymalıdır” diye konuştu.
İlan cezalarının bu gazeteleri ortadan kaldırmak için uygulanan bir politika olduğunu her yerde ifade ettiklerini söyleyen Durmuş, Basın İlan Kurumu yöneticileri ve genel kurul üyeleriyle yapılan görüşmelerde de bunu açıkça ifade ettiklerini vurguladı. Durmuş, sendika olarak bu konuyu çözmek üzere çalışmalarının sürdüğünü de belirtti.
