Birleşmiş Milletler’de 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü vesilesiyle organize edilen bir panel için hazırlanan video sunumdan Türkiye’de basına yönelik baskıların yer aldığı bölümün çıkarılması istendi. Sansür talebi reddedilince panel iptal edildi.
Birleşmiş Milletler Medeniyetler İttifakı (UNAOC) tarafından, News Literacy Project (Haber Okuryazarlığı Projesi-NLP) işbirliğiyle organize edilen panele dair NLP, 2 Mayıs’ta kendi internet sitesinden yayınladığı açıklamada UNAOC yetkililerinin, Türkiye’ye yönelik referansların sunumdan kaldırılmasını talep ettiği ve bunu reddetmelerinin üzerine panelin belirsiz bir tarihe ertelendiği belirtildi.
Panelin moderatörlerinden Alan C. Miller imzasıyla yayımlanan açıklamada, sansür talep edilen video sunumda Türkiye, Meksika ve Mısır’daki basın özgürlüğü kısıtlamalarına değinildiği, ayrıca Rusya ve Pakistan’dan gazetecilerin yaşadıkları sorunları aktardığı ifade edildi.
NLP’nin videoyu 30 Nisan’da UNAOC’a ilettiği belirtilen açıklamada, “Ardından UNAOC yetkilisi Türkiye bölümünün silinmesini istedi -ki Türkiye, İspanya ile birlikte 2005 yılında UNAOC’un kurulmasını önermişti- ve yetkili ardından NLP’nin video kliplerin hiçbirini yayınlamamasında ısrar etti. Sunumumuzun, gazetecilere yönelik baskı ve şiddetin olduğu bir veya daha fazla ülkeyi rahatsız edeceği yönündeki endişe gerekçesiyle sansürlenmesine izin veremezdim. NLP olarak UNAOC’un kararını özellikle ironik buluyoruz çünkü etkinlik Dünya Basın Özgürlüğü Gününü kutlamak içindi” denildi.
UNAOC’un internet sitesindeki açıklamada ise panelin ertelenmesi farklı sebeplere dayandırıldı. Açıklamada “UNESCO tarafından düzenlenen bir başka Basın Özgürlüğü Günü etkinliği ile çakışması ve tüm çabalara rağmen sorunun çözülememesi nedeniyle panelin ertelendiği” ifadelerine yer verildi.
BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq da bilgilendirme toplantısında gazetecilerin konuyla ilgili sorularını cevaplandırdı.
Haq, BM Genel Merkezi’nde gazetecilerin susturulmasının kabul edilemeyeceğini söyledi. Haq, “panelin neden iptal edildiği ve bu durumun BM’yi rahatsız edip etmediğinin” sorulması üzerine, “Birleşmiş Milletler olarak prensipte açık bir şekilde basın özgürlüğünü destekliyoruz ve gazetecilerin susturulmaması gerektiğini söylüyoruz.
Panelin iptal edildiğini öğrendikten sonra Medeniyetler İttifakı’nı aradım, bana etkinliklerin çakışmasından dolayı iptal edildiğini söylediler. Ben de onlara başka sebepler olabileceğini, üyelerin baskıları, hatta tek bir üyenin baskısı ile iptal edildi mi diye sorunca onlar da bana geri döneceklerini söylediler. Ben de onlardan cevap bekliyorum.” yanıtını verdi.
Haq, etkinliğin Türkiye tarafından iptal edildiği ortaya çıkarsa, BM’nin bu durumu kınayıp kınamayacağı ile ilgili yorum yapmadı.
New York merkezli Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), panelin iptal edilmesi üzerine yaptığı açıklamada, “Hapishanedeki gazetecileri konuşurken, Türkiye’den, Çin’den ve Mısır’dan bahsedilmemesinin mümkün olmadığını ve BM’nin bu paneli iptal etmesinden utanç duyması gerektiğini” kaydetti.
ABD’li birçok gazeteci de basın özgürlüğü panelinde sansür talebine Twitter’dan tepki gösterdi.
Medeniyetler İttifakı girişimi, dönemin İspanya Başbakanı Zapatero’nun teklifi üzerine, yine dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2005 yılında başlatılmış ve ardından bir BM girişimine dönüştürülmüştü.
