Türkiye iki yıldır Wikipedia’sız

İfade özgürlüğü alanında çalışan kurumlardan Türkiye’deki Wikipedia yasağının 2. yılında ortak bildiri


Aralarında P24, Uluslararası PEN, Uluslararası Basın Enstitüsü, ARTICLE 19, İfade Özgürlüğü İnisiyatifi’nin de bulunduğu kurumlar, Wikipedia’nın Türkiye’de engellenişinin 2. yıl dönümünde ortak bir bildiriye imza attı.

“Sivil toplum grupları ve Wikipedia’nın kendisinden gelen birçok çağrıya rağmen, yasağın kaldırılmasına yönelik bir işaret görülmüyor. Wikimedia Vakfı Mayıs 2017’de Wikipedia’ya getirilen erişim yasağına ilişkin Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapsa da, henüz bu başvuruya bir yanıt almadı” sözlerine yer verilen açıklamada, Türkiye’nin Wikipedia üzerinde uyguladığı yasağın ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim hakkına getirilmiş ağır bir kısıtlama olduğu vurgulandı.

Bildirinin tamamı şöyle:

Bugün çevrimiçi ansiklopedi Wikipedia’ya Türkiye hükümeti tarafından erişimin engellenişinin ikinci yıldönümü.

ARTICLE 19, P24, ARTICOLO 21, Initiative for Freedom of Expression, Norwegian PEN, PEN International ve International Press Institute’ten oluşan insan hakları kuruluşları bu engellemeyi Türkiye hükümetinin bağımsız medya ve internette ifade özgürlüğünü kısıtlamak konusundaki amansız eylemlerinin bir parçası olarak şiddetle kınıyor. Hükümeti çevrimiçi de dahil olmak üzere ifade özgürlüğünü engellemek konusundaki bütün girişimlerini sonlandırmaya çağırıyoruz.

29 Nisan 2017’de Türkiye hükümeti Wikipedia sitesine erişimi tamamen engelledi. Bu erişim engelinin dayanağı olarak gösterilen 5651 sayılı İnternet Yasası olarak bilinen kanun, ulusal güvenlik tehditlerine karşı erişim kısıtlamaları ve erişim engellerine olanak sağlıyor. Wikipedia, Türkiye hükümetinin Suriye’deki terör gruplarını desteklediğini iddia eden makaleyi yayından kaldırmayı reddedince yetkililer, bu makaleye dayanarak Wikipedia’ya erişim yasağı getirdi.

Türkiye’nin Wikipedia üzerinde uyguladığı bu yasak, ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim hakkına getirilmiş ağır bir kısıtlamadır. Bu kısıtlama sadece Türkiye’de yaşayan 80 milyon nüfus için değil, Türkiye’de yaşayanların önemli katkı ve yorumlarından mahrum bırakılanlar da dahil herkes için bilgiye erişim hakkının kısıtlanmasıdır.

Bu yasak Türkiye’de internet ve medya sansürünün boyutunu gözler önüne seriyor ve istisnai bir örnek teşkil etmiyor. Yıllardır ulusal güvenlik gerekçe gösterilerek, Twitter, Youtube ve Facebook dahil olmak üzere birçok platform ve internet sitesine engelleme ya da geçici süreli kısıtlamalar getirildi. Twitter’ın raporuna göre, Türkiye içeriklerin kaldırması konusundaki taleplerde açık arayla ilk sırada.

Sivil toplum grupları ve Wikipedia’nın kendisinden gelen birçok çağrıya rağmen, yasağın kaldırılmasına yönelik bir işaret görülmüyor. Wikimedia Vakfı Mayıs 2017’de Wikipedia’ya getirilen erişim yasağına ilişkin Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapsa da, henüz bu başvuruya bir yanıt almadı.

Türkiye’de yasağın kaldırılması için mahkemelere yapılan birçok başvuru ve çağrının yanı sıra, Wikimedia Vakfı Mart 2018’de ‘Sizi özlüyoruz Türkiye’ kampanyası başlattı. Bu sene de aynı kampanyayı Twitter ve Instagram üzerinden tekrarlayacak. Kampanya, Wikipedia üzerindeki yasağın kaldırılması için çağrı yapıyor ve bütün dünyadan insanları yasaktan nasıl etkilendikleri konusunda paylaşımlar yapmaya çağırıyor.”

ARTICLE 19

P24

ARTICOLO 21

Initiative for Freedom of Expression

Norwegian PEN

International Press Institute

PEN International

European Centre for Press and Media Freedom