Mask-Kara Tiyatrosu tarafından 2014 yılından bu yana sahnelenen, Cevdet Bayram’ın yönettiği ve Sertaç Demir’in oynadığı tek kişilik Karahindiba oyunu 27 Ekim 2021’de saat 20.00’da Hatay Kültür Merkezi Tiyatro Salonu’nda sahnelenecekti. Oyunun başlamasına saatler kala tiyatro ekibine ulaşan tebligata göre Hatay Valiliği, oyunu hiçbir gerekçe göstermeden iptal ettiğini bildirdi. Tek kişilik oyunda yer alan oyuncu Sertaç Demir sosyal medya hesabından iptal kararını “Türkiye genelinde 50’den fazla, Hatay ve ilçelerinde 10 defa oynanan oyunum Karahindiba, oyunda geçen ‘testis’ kelimesinin ‘müstehcen’ ve ‘toplum ahlakına aykırı olduğu’ gerekçeleriyle Hatay Valiliği tarafından iptal edilmiştir. Oyun ileriki bir tarihte yeniden oynanacaktır. Bilginize…” paylaşımıyla duyurdu.
Konuyla ilgili görüşüne başvurduğumuz Sertaç Demir, oyun için Hatay Valiliği’ne 6 Ekim 2021’de başvuru yaptıklarını ancak oyun günü olan 27 Ekim 2021 saat 15.30’a kadar kendilerine herhangi bir tebligat ulaşmadığını belirtti. 6 Ekim’deki başvurularında oyun metninin Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı Edebi Kurul’a gönderilmesinin talep edildiğini söyleyen Demir, edebiyat öğretmenlerinden oluşan kuruldan görüşünün istendiğini fakat bu görüş yazısının kendilerine verilmediğini belirtti.
Fotoğraflar: Sertaç Demir
Bununla birlikte Demir, iptal kararına ilişkin olarak üç konuda kendilerine açıklama yapılmasını istediklerini platformumuza bildirdi. Altını çizdiği ilk konu iptal tebligatında ve sonrasında kendileriyle resmî kanallardan hiçbir gerekçenin paylaşılmaması, dolayısıyla keyfi bir uygulamaya gidilmesi ve bu durumun kendilerinde yarattığı rahatsızlık. Bir diğer konu ise, sahneledikleri oyunun “müstehcen” ve “toplum ahlakına aykırı” bulunması ve bu anlamda “suç” teşkil ettiğinin belirtilmesi. Demir, şayet oyunlarında iddia edildiği gibi “suç unsurları” varsa, iptal kararına kadar ülke genelinde 50’den fazla sahnelenen bu oyunla ilgili daha önce neden bir şey yapılmadığını yetkililere sormak istediklerini dile getirdi. Demir’in işaret ettiği son nokta ise oyunda geçen “testis” kelimesinin Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüklerinde Latince bir anatomi terimi olarak geçmesi ve sözlükte kelime için “müstehcen” ya da “argo” ifadelerinin kullanılmaması. Demir, kelimenin geçtiği sahnenin ve repliğin, oyunun bağlamından koparılarak ve iptal eden kişi ya da kurumlar tarafından nasıl algılandığı belli olmayan bir şekilde kendilerine gerekçe olarak sunulduğunu belirtti.
SERTAÇ DEMİR: “OYUN METNİNİN ‘MÜSTEHCEN’ VE ‘TOPLUM AHLAKINA AYKIRI’ OLDUĞUNU DÜŞÜNMÜYORUM”
Oyuncu Sertaç Demir konuyla ilgili bir de basın metni paylaştı. 28 Ekim 2021’de paylaşılan metnin tamamı şu şekilde:
“BASINA VE KAMUOYUNA
Yazar Sinan Sülün tarafından 2011 yılında yazılan ve önce Sel Yayıncılık, ardından İletişim Yayınları tarafından basılan Karahindiba adlı kitaptan uyarlamış olduğum ve 2014 yılında Mask-Kara Tiyatrosunda sergilemeye başladığım tek kişilik oyunum Karahindiba‘nın; ülkenin bir çok il ve ilçesinde 50 den fazla kere oynanmış daha öncesinden Hatay’da Antakya, Samandağ, Arsuz ve İskenderun’da da 10 defa sergilenmiş olmasına rağmen, dün (27 Ekim) Hatay Valiliği YİKOB tarafından uygun görülmediği gerekçesiyle gösterimine izin verilmemiştir.
6 Ekim’de Meclis Kültür Merkezi salonunun tarafıma tahsisi için YİKOB’a verdiğim dilekçe ile kabul edilen başvurum, uzun süren işlemler sonucunda oyun tarihi olan 27 Ekim saat 15.30’da tarafıma olumsuz olarak tebliğ edilmiştir.
En büyük hayali yazar olmak olan Adnan ÇUBUK’un hastalık ve işsizlik kıskacı içinde yaşadığı çelişkileri, kimlik bunalımı ve arayışını edebi bir dille anlatan tiyatro oyununun gösteriminin ‘Medeniyetler Şehri’ Hatay’da, Adnan Çubuk’un yaşadığı hastalığı tarif ederken hiçbir hakaret, cinsellik veya küfür anlamı olmadan tamamen tıbbi anlamıyla kullandığı ‘testis’ kelimesinin ‘müstehcen, toplum ahlakına aykırı’ olduğu beyan edilerek oyuna birkaç saat kala iptal edilmiş olması, başta tiyatro ve sanat camiası ve tiyatroseverler olmak üzere toplumda büyük bir hayal kırıklığı yaratmıştır.
Antakya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün 25.10.2021 tarih ve 35407337 sayılı kararına istinden alındığı belirtilen kararın gerekçesi tarafıma tebliğ edilen resmî yazıda belirtilmemiş olup, Vali Yardımcımız ve YİKOB Başkanı Sn. Yusuf İzci ile yapılan telefon görüşmesinde asıl gerekçe olarak ‘testis’ kelimesinin müstehcen ve toplum ahlakına aykırılığı belirtilmiştir. Kaldı ki testisin anlamı TDK’ye göre de “Latince, anatomik, er bezi” olarak açıklanmış, bilimsel bir terimdir.
Bu anlamda oyun metninin müstehcen, toplum ahlakına aykırı olduğunu düşünmüyor, YİKOB Başkanlığına Antakya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nce yazılan görüş yazısını Bilgi Edinme Kanunu kapsamında talep ediyorum.
Oyunun oynanmasına saatler kala iptal edilmesinin yarattığı mağduriyetin giderilmesini ve kararın “Medeniyetler Şehri” Hatay kamuoyu ve toplumsal vicdanı açısından yeniden değerlendirilmesini, Meclis Kültür ve Sanat Merkezi’nin tarafıma ve Hatay’da tiyatro yapmakta olan diğer tiyatro insanlarına tiyatro sergilenen bir mekân olarak yeniden kullanıma açılmasını talep etmekteyim.
Saygılarımla
Sertaç DEMİR”
“OYUNU İPTAL ETMEK YETMEDİ, DÖRT YILDIR GEÇİCİ GÖREVLE ÇALIŞTIĞIM VALİLİKTEKİ İŞİM DE SONLANDIRILDI”
Oyununun iptal edilmesinin ardından konuyla ilgili valilikten açıklama bekleyen Sertaç Demir, 2 Kasım 2021’de sosyal medyadan bir açıklama yaptı. Demir, dört senedir geçici görevde çalıştığı Hatay Valiliği’nden aldığı tebligat doğrultusunda 1 Kasım 2021 tarihinden itibaren geçici görevinin sonlandırıldığını fakat kendisine herhangi bir gerekçe sunulmadığını belirtti.
Konuyla ilgili görüştüğümüz Demir, valiliğin görevlendirilen kişileri görevden alma yetkisinin her zaman bulunduğunun altını çizdi. Bununla birlikte dört senedir görevinde sorunsuz çalıştığını, kendisi gibi geçici görevde bulunan pek çok kişi varken ve valilikten iptal edilen oyunuyla ilgili açıklama beklerken iş akdinin feshedildiğini öğrendiğini, bu nedenle de feshin zamanlamasını manidar bulduğunu ifade etti.
Bu arada Halkların Demokratik Partisi (HDP) Adana Milletvekili Tülay Hatimoğulları, Demir’in geçici görevininin gerekçesiz sonlandırılmasına yönelik soru önergesi vererek konuyu Meclis gündemine taşıdı.
