İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2020 Yılı İlk 6 Ay İnsan Hakları İhlalleri Raporu”nu açıkladı.
Raporda 2020 yılında insan hakları ihlallerinin çatışma ortamının etkisiyle tırmanış gösterdiği, hukuk anlayışında ve adalet duygusunda ciddi bir tahribat meydana geldiği vurgulandı. Ayrıca Türkiye’de yargı organlarının tarafsızlığını daha da çok yitirdiği, haksız gözaltı ve tutuklamaların artarak devam ettiği vurgulandı.
ÖRGÜTLENME VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHALLERİ
Raporda bahsi geçen önemli konu başlıklarından bir diğeri de örgütlenme özgürlüğü ihlali oldu. Özellikle kadın siyasetçiler ve hak savunucularına yönelik “yasa dışı örgüt üyeliği” “yasa dışı örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” “yasa dışı örgüt propagandası yapmak” gibi suçlamalarla yapılan gözaltı ve tutuklanmaların kişi güvenliği ve özgürlüğü ile beraber örgütlenme özgürlüğünün de ihlaline yol açtığı belirtildi.
Yıl boyunca açık hava toplantı ve gösterilerinin Valiliklerin ve Kaymakamlıkların hukuk dışı ve keyfi bir biçimde aldığı kararlar ile yasaklanmış olmasının ifade ve örgütlenme özgürlüğüne yönelik bir baskı olduğu da raporda vurgulanan önemli noktalardandı. İHD ve kayıp yakınları tarafından Koşuyolu Parkı Yaşam Hakkı Anıtı önünde “Kayıplar Bulunsun Failler Yargılansın” sloganıyla her hafta kesintisiz bir şekilde sürdürülen hakikat ve adalet arayışının, 1 Eylül 2018 tarihinden bu yana hukuk dışı ve keyfi Valilik yasağıyla engellenmekte olduğu hatırlatıldı.
Raporda yeni sosyal medya yasasının bir sansür düzenlemesi olduğu, bu şekilde düşünce ve ifade özgürlüğü hakkına müdahalelerin artmasına sebep olacağı belirtilerek ifade özgürlüğünün ihlaline yol açan düzenlemelere de değinildi.
İNFAZ VE BARO YASASI
15 Nisan 2020 tarihinde yürürlüğe giren ‘İnfaz Yasası’nın Terörle Mücadele Kanunu çerçevesinde haksızca cezalandırılan muhalifler ve hak savunucularını dışarıda bırakmasıyla, var olan haksızlıkların daha da derinleştirildiği rapordaki bir diğer önemli tespitti.
Raporda Baroların yapısını ve işleyişlerini değiştiren yeni düzenlemeden de bahsedilerek, bu düzenlemeyle savunmanın bağımsızlığının, dokunulmazlığının ve hukukun üstünlüğünün ortadan kalkacağı ifade edildi.
GÖZALTILAR, BASKINLAR VE ÖLÜMLER
Rapor’da yer alan verilere göre 2020 yılının ilk 6 ayında Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde gözaltına alınan 16’sı çocuk 769 kişiden 2’si çocuk 132 kişi tutuklandı. Polis 638 ev ve iş yerine baskın düzenledi. ‘Dur’ ihtarına uymadığı gerekçesiyle 1 kişi yaşamını yitirdi, 1 kişi yaralandı. Hapishanelerde 2 mahkûm yaşamını yitirdi. 3 asker ve polis, intihar ettikleri iddia edilerek şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi. 1 siyasi parti yöneticisi saldırı sonucu yaşamını yitirdi.
KADINA YÖNELİK ŞİDDET VE ÇOCUK İSTİSMARI
Raporda kadına yönelik şiddet ve çocuk istismarına dair veriler de yer aldı. Bu verilere göre, 2020 yılının ilk 6 ayında Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde 14 kadın aile içi şiddet sonucu katledildi, 13 kadın ise maruz kaldığı şiddet sonucu yaralandı. 1 kadın cinsel saldırıya maruz kaldı. 8 kadın toplumsal yaşamda saldırı sonucu katledildi, 6 kadın ise maruz kaldığı şiddet sonucu yaralandı. 4 kadın cinsel saldırıya maruz kalırken, 1 kadın ise fuhuş yapmaya zorlandı. 3 çocuk intihar etti. 1 çocuk aile içi şiddet sonucu katledildi, 2 çocuk cinsel istismara maruz kaldı. 3 çocuk toplumsal yaşamda maruz kaldığı şiddet sonucu katledildi, 4 çocuk ise yaralandı. 204 çocuk cinsel istismara maruz kaldı. 2 çocuk okulda şiddet gördü.
Raporun tamamına erişmek için buraya tıklayabilirsiniz.
