2014 yılında Instagram hesabında Brezilyalı çizer Carlos Latuff’un biri Berkin Elvan’ı diğeri de Soma’daki madencileri konu alan iki karikatürünü paylaşan avukat Efkan Bolaç’a “cumhurbaşkanına hakaret ettiği” iddiasıyla dava açıldı.
“Paylaşalı neredeyse 8 sene oldu ama sanırım daha yeni görmüşler.”
Susma Platformu’na konuşan Avukat Efkan Bolaç paylaşmış olduğu karikatürleri şöyle anlattı:
“Yaklaşık 8 sene önce Soma maden katliamı döneminde başbakan olan Recep Tayyip Erdoğan Soma’ya gelmiş ve Erdoğan’ın danışmanı Yusuf Yerkel bir madenciyi tekmelemişti. Bu konuyla ilgili olarak Carlos Latuff tarafından çizilen ve o zaman gazetelerde de yayınlanan bir karikatürü Instagram hesabımda paylaştım. Bu karikatürü, katliam yapılan bir ilçeye gelen bir başbakanın halka bu şekilde davranması ve yanında çalışanların davranışlarına engel olmamasını eleştirmek adına paylaştım. Paylaşalı neredeyse 8 sene oldu ama sanırım daha yeni görmüşler.”
Bolaç, sosyal medyada paylaştığı ve yine Carlos Latuff’a ait Berkin Elvan ile ilgili karikatüre dair ise şunları söyledi:
“2014 yılında Soma’ya ve Berkin Elvan’a dair karikatürler Hürriyet gazetesinde yayınlandı ve soruşturma açılmadı. Ben de Berkin’li karikatürü Hürriyet‘ten aldım.
“Erdoğan 2014’te cumhurbaşkanı değildi, fakat dava cumhurbaşkanına hakaret ettiğim iddiasıyla açıldı.”
Bolaç’ın vurguladığı en önemli nokta tam 8 sene önce yaptığı bir paylaşımla ilgili dava açılması ve karikatür yayımlandığında Erdoğan’ın cumhurbaşkanı değil başbakan olması. Fakat dava Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği iddiasıyla açılıyor. Bir diğer önemli nokta ise daha önce Adalet Bakanlığı’nın 1 Temmuz 2016 tarihinden önceki cumhurbaşkanına hakaret davalarıyla ilgili izin taleplerine olumlu yanıt verilmeyeceğinin söylemiş olması.
İddianamedeki ifadelere göre emniyet birimleri bir ihbar üzerine Bolaç’ın sosyal medya hesaplarını inceledi. İddianamede, tespit edildiği iddia edilen suç unsurları şu şekilde sıralandı:
“Şüphelinin Instagram hesabından, bila tarihte ‘Bu günlerin de geleceği umuduyla…’ seklinde yorum yazarak Somalı maden isçilerini tasvir ettiği düşünülen şahısların Cumhurbaşkanını darp ederken karikatürize edildiği görseli paylaştığı,
“Yine bila tarihte ‘Gezi’nin kara kaşlı direngen çocuğudur Berkin #BerkinElvan17yasında’ seklinde yorum yazarak Berkin Elvan’ı tasvir ettiği düşünülen kişinin, Cumhurbaşkanını ve bir polisi parmağı ile yakalarından tuttuğunun karikatürize edildiği görseli paylaştığı…”
Davanın ilk duruşması, 6 Eylül 2022’de İstanbul 52. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülecek.
BOLAÇ’A FARKLI SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMLARI İÇİN DE SORUŞTURMA AÇILMAK İSTENMİŞTİ
Adalet Bakanlığı, avukat Efkan Bolaç’ın Twitter’dan yaptığı “Beterin beteri varmış bunu da gördük. Diktaya karşı darbe girişimde bulunan dikta heveslileri ülkeyi yangın yerine çevirdiler” paylaşımı nedeniyle açılmak istenen soruşturmaya izin vermedi. Bolaç’a Cumhurbaşkanı Erdoğan ve KenanEvren ile 12 Eylül arasında bağlantı kuran tweetinde “halkı kin ve düşmanlığa tahrik ettiği” iddiasıyla açılan soruşturmada ise takipsizlik kararı verildi. Bir başka takipsizlik kararı da Bolaç’ın Mahir Çayan ile ilgili tweetinde “suçu ve suçluyu övdüğü” iddiasıyla açılan soruşturmada verildi. Bu soruşturmaya ait takipsizlik kararında, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHS) ifade özgürlüğü tanımlarına vurgu yapıldı.
Bolaç’a ayrıca İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu’nun yargı bağımsızlığı konusundaki paylaşımını “rt” ettiği yani tekrardan paylaştığı için, “adliyenin manevi şahsiyetini tahkir ettiği” gerekçesiyle TCK 301’den soruşturma açılmak istenmiş fakat Adalet Bakanlığı soruşturmaya izin vermemişti. Soruşturma izni verilmemiş olsa da savcılık polise yazı göndererek Bolaç’ın sosyal medya hesaplarında inceleme yapılması, cep telefonundaki galeri ve sosyal medya uygulamalarının incelenmesi ve gerekirse telefonuna el konulmasına dair talimat verdi.
Bolaç bu süreci platformumuza şöyle anlattı:
“Bu soruşturma izne bağlı olmasına rağmen savcılık benden ifade almak istedi. Ayrıca polise yazı yazarak telefonuma el konulmasını ve başka bir suç bulunursa onun da tespitini istedi. Savcılığa giderek bunun yasadışı olduğunu belirttik. Onlar da hem cumhurbaşkanı’na hakaretten hem de TCK 301’den soruşturma olduğunu söyleyerek durumu örttüler. Sonrasında hem TCK 301’den hem de TCK 299’dan takipsizlik geldi.”
Bolaç’a televizyondaki bir programda ifade ettiği sözler nedeniyle de dava açılmış, 3 sene ceza verilmişti. Bolaç, 3 Nisan 2015’te Pelin Batu’nun Bugün TV’de hazırlayıp sunduğu Yakın Tarihle Yüzleşme programına katılmış, programda 31 Mart 2015’te savcı Mehmet Selim Kiraz’ın Çağlayan Adliyesi’nde DHKP-C tarafından rehin alınıp, kurtarma operasyonunda hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan olay başta olmak Türkiye’nin gündemleri üzerine konuşmuşlardı. Avukat Efkan Bolaç’a, bir itirafçının suç duyurusu sonucu “terör örgütü propagandası yapma” suçundan 3 yıl hapis cezası verilmişti.
“Avukatlık yapmamın engellenmesinin yanı sıra sahip olduğum haklara da el konuldu.”
Bolaç bu davayı platformumuza şu şekilde anlattı:
“2015 yılında milletvekili adayıydım. Bir televizyon kanalında savcı Selim Kiraz olayıyla ilgili olarak vermiş olduğum beyanattan dolayı 3 sene ceza aldım. İşin ilginci dosyada kesinleşmiş bir takipsizlik kararı olmasına rağmen aynı soruşturma numarasıyla iddianame hazırlanmış ve savunmam bile alınmadan ben ve avukatlarımın yokluğunda ceza verilmiştir. “‘Kimse ölmeseydi keşke’ demek suç ise ben bu suçu işlemeye devam edeceğim” dediğim için sanığın işlediği suçtan dolayı pişman olmadığı savunularak cezada indirime gidilmedi hatta ceza artırılarak 3 seneye çıkarıldı. Burada hedeflenen şey avukatlık yapmamın engellenmesidir.””
AKP döneminde hakkında 25 civarında soruşturma ve dava açıldığını belirten Bolaç bu süreçte avukatlık yapmasının engellenmesinin yanında sahip olduğu bazı haklara da el konulduğunu belirtti:
“27 yıllık avukatım ve yeşil pasaport hakkım olmasına rağmen bu davalar sebep gösterilerek yeşil pasaport da vermiyorlar.”
LATUFF’UN KARİKATÜRLERİNİ PAYLAŞTIKLARI İÇİN BİRÇOK İSME DAVA AÇILMIŞTI
2020 yılında gazeteci Özgür Paksoy’a, Carlos Latuff’un Tahir Elçi cinayetini konu alan karikatürünü paylaştığı için 11 ay 20 gün hapis cezası verilmişti.
2018 yılında Müzisyen Ferhat Tunç hakkında “cumhurbaşkanına hakaret ettiği” iddiasıyla hazırlanıp kabul edilen bir iddianamede, Tunç’un Latuff’un bir karikatürüne dair yaptığı “Latin Amerikalı karikatürist Carlos Latuff ‘Cereblus operasyonu’ ile bütün dünyanın gördüğünü çizgilerle anlatmış” yorumlu sosyal medya paylaşımı suç unsuru olarak kabul edilmişti.
2017 yılında ise Carlos Latuff, içinde 11 karikatürünün yer aldığı 80 içeriğin internetten kaldırılması için Recep Tayyip Erdoğan’ın avukatlarının Twitter’a yasal baskı yaptığını açıklamıştı. Ayrıca karikatüristin latuffcartoons.wordpress.com adresine Türkiye’den erişim engellenmişti. Siteye Türkiye’den erişim hâlâ sağlanamıyor. Linke tıklayınca “Bu site, yetkili bir Türk makamından gelen tek taraflı bir talebe cevaben engellenmiştir” uyarısı çıkıyor.
