Yazar Selim Temo’nun hem sosyal medya hesabından hem de Gazete Duvar’daki köşesinden kamuoyuna duyurduğu Kürtçe tez yasağı iddiasının altında, göründüğünden daha derin bir sansür vakası olduğu ortaya çıktı.
Selim Temo, sosyal medya hesabından, “10 yıldır Kürtçeye yönelik bu densiz yaklaşımı deşifre ediyorum. İşte yeni densizlik: Üniversitelerdeki Kürt Dili ve Edebiyatı bölümlerinde Kürt diliyle tez yazımı yasaklandı ve bütün derslerin dili Türkçe oldu. Yerli ve millî akademi böyle bir şey!” diyerek Kürt dili ile ilgili bütün derslerin karşısında eğitim dillerinin Türkçe olduğunun belirtildiği ders çizelgesinin fotoğraflarını paylaşmıştı. 
‘ÖĞRETİM DİLİ TÜRKÇE’
Bunun üzerine Dicle Üniversitesi Rektörlüğü’nün yaptığı açıklama ise Kürtçe’ye sistematik bir sansür uygulandığının belgesi olarak kayıtlara geçti.
Rektörlük açıklamasında, üniversitede lisans düzeyinde Kürt Dili ve Kültürü programının 2012, aynı alanda Tezsiz Yüksek Lisans Programının 2013, Tezli Yüksek Lisans ve Doktora Programlarının ise 2015’te açıldığı belirtilerek, “Bu programların öğretim dili, Türkçedir. Benzer bir biçimde üniversitemizde açık bulunan İngiliz Dili, Arap Dili, Fars Dili gibi filoloji bölümlerinin tamamında da öğretim dili Türkçedir” ifadelerini kullandı.
Rektörlük, “Faaliyete geçtiği günden bu yana bu programlarda herhangi bir statü değişikliği, öğretim dili değişikliği yapılmamıştır” dedi.
‘KÜRT DİLİ ÖĞRETMENLERİNİN ATANMAMASINDAN BELLİ’
Kamuoyunda şaşkınlık yaratan bu açıklamalar dikkatleri çeşitli üniversitelerde açılmış olan Kürt Dili bölümlerinin durumuna çekti.
Mezopotamya Ajansı’ndan Zeynep Durgut’a konuşan Kürtçe Öğretmenleri İnisiyatifi Sözcüsü Mehmet Ay, konuya yaklaşımın Kürt dili öğretmenlerinin atanmamasından belli olduğunu söyleyerek, “Her yıl Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden 100 ile 120 öğrenci mezun oluyor. Bunların arasında hem Kirmançkî hem de Kurmancî var. Bu yıl sadece 2 atama yapıldı. 2012 yılından beri 1.500 mezun arasından sadece 150 atama yapıldı” dedi.
Kürtçe öğretmenlerinin atanmamasını devletin “tek dilli” politikasına bağlayan Ay, “Türkiye’deki eğitim sistemine baktığımızda tek dil üzerine kurulduğunu görüyoruz. Bu sistem ileride öğrenciler için problem oluyor. Okullarda sadece tek bir dil öğretildiği için öğrenciler başka dillerde araştırma yapamıyor. Bu da gelecek için tehlikelidir. Nasıl ki Milli Eğitim Bakanlığı’na çok dilli eğitim sistemine geçiş çağrısı yapıyorsak, YÖK’e de Kürtçe tezlerinin önünü açma çağrısı yapıyoruz” diye konuştu.
2020’DE SADECE BİR KÜRTÇE TEZ KABUL EDİLMİŞ!
Dicle Üniversitesi Rektörlüğünün sıradan bir uygulamaymış gibi eğitim dilinin Türkçe olduğunu açıklamasına karşın, yasaklama iddiası üzerine Türkçe dışındaki dillerde yazılmış tezlerle ilgili yaptığı araştırmayı paylaşan tarihçi Ayşe Hür,, sosyal medya hesabından yayınladığı verilerle, şimdiye kadar çok sayıda Kürtçe tezin üniversitelerce kabul edildiğini ancak 2020 yılında bu sayının bire kadar düştüğünü ortaya koydu.
“Kürtçe tez yazmak yasaklandı” haberini okuyuncaya kadar Kürtçe tez yazılabildiğinin farkında değildim. (Özür)” diyen Hür, Ulusal Tez Merkezi’nde “Tez dili” olarak 27 dil sayıldığına dikkat çekti. Hür, “Devletin zihniyet haritasında sorunlu yer işgal eden dillerde kaç tez yazılmış diye baktım. Ermenice 2002’de kabul edilmiş bir tez var. Yunanca tez sayısı üç, ikisi 2000, 2001’de, sonuncusu 2012’de kabul edilmiş. Kürtçe tez sayısı ise 279. 2012’de iki tezle başlamış uygulama, 2013’te beşe çıkmış, giderek artmış. 2020’de sadece bir Kürtçe tez kabul edilmiş” bilgilerini de sözlerini ekledi.
