Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün her yıl yayınlandığı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre, Türkiye 2018’de bir önceki yıla göre iki basamak gerileyerek 180 ülke arasında 157. sırada yer aldı. Raporda Türkiye’yi “gazeteciler için dünyanın en büyük hapishanesi” olarak nitelendiren RSF, 2017 yılında çok sayıda gazetecinin darbe girişiminin ardından bir yılı aşkın süre hapishanede kaldıktan sonra toplu davalarda birbiri ardında yargılanmaya başladıklarını belirtti.
Neredeyse iki senedir devam eden OHAL’e de değinilen raporda, OHAL uygulamasının ülkede az miktarda bulunan çoğulculuğun Türk makamları tarafından yok edilmesi için vesile olduğu ve 16 Nisan 2017’deki anayasa değişikliği referandumu ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ülkedeki yetkilerini güçlendirdiği ifade edildi.
Anayasa Mahkemesi’nin ocak ayında tutuklu gazeteciler Mehmet Altan ve Şahin Alpay’ın serbest bırakılmasına karar vermesine rağmen alt mahkemelerin bu kararı uygulamadığının da hatırlatıldığı raporda, Türkiye için “hukukun egemenliği günümüzde sadece solmakta olan bir anı” ifadesi kullanıldı.
Ancak Sınır Tanımayan Gazeteciler’e göre gazetecilere ve basına karşı düşmanlık sadece Türkiye’de değil dünya genelinde, özellikle siyasi liderlerin bu düşmanlığı açık bir şekilde desteklemesiyle artıyor.
Raporda, “Siyasi liderlerin basına karşı düşmanlığı artık sadece Türkiye ve Mısır (161. sırada) gibi otoriter ülkelerle sınırlı değil, ki bu iki ülkede ‘basın fobisi’ o kadar belirgin ki gazeteciler düzenli olarak terör suçlamasıyla karşılaşıyor ve iktidara bağlılık göstermeyenler keyfi olarak hapsediliyor” denildi.
RSF, demokratik olarak seçilmiş liderlerin basını demokrasinin vazgeçilmez bir unsuru olarak görmemeye başladığını belirterek gazetecileri “halkın düşmanları” olarak tanımlayan ABD Başkanı Donald Trump’ı örnek gösterdi. Raporda, Trump’ın göreve geldiği 2017’de basın özgürlüğü açısından ABD’nin bir önceki yıla göre iki basamak gerilediğini ve 45. sıraya yerleştiği vurgulandı.
Rapora göre 148. sıradaki yerini koruyan Rusya’nın daha da gerilememesinin sebebi ise dünya genelindeki kötüye gidiş. Listede yerini koruyan ülkelerden biri de Çin. 176. sırada yer alan ülkede 50’den fazla gazetecinin tutuklu olduğunun vurgulandığı raporda, tutuklu gazetecilerin sağlık hizmetlerine erişimlerinin çok kısıtlı olduğu belirtildi.
Dünya Basın Özgürlüğü listesindeki birinci ile sonuncu ülkeler ise değişmedi. Dünyada basın özgürlüğünün en fazla olduğu ülke Norveç olmaya devam ederken, basın özgürlüğünün en az olduğu ülke bu sene de Kuzey Kore olarak listelendi. Norveç’i ikinci sırada İsveç ve üçüncü sırada Hollanda takip ederken, 178. sıradaki Türkmenistan ile 179. sıradaki Eritre de sıralamada Kuzey Kore’den hemen önce yer alıyor.
