Deprem bölgesinde sansür

6 Şubat’ta merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olarak belirlenen ve 10 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlere dair haber yapan muhabirler ya da bilgi vermek isteyen depremzedeler defaatle sansüre uğradı. Bu sansür vakalarını sizler için derlemeye devam ediyoruz


Fotoğraf: Anadolu Ajansı, Kaynak: bianet

TRT haber spikeri Fuat Kozluklu’nun Kahramanmaraş’tan canlı yayına bağlandığı sırada mikrofona konuşmaya çalışan bir depremzede şunları söyledi: “Merhaba sorar mısınız yöneticilerinize iki gün boyunca, 50 saat boyunca burayı yapayalnız bıraktıkları için memnunlar mı? Sorar mısınız, sorun onlara. Söyleyin.” Bu sözlerin ardından TRT canlı yayını aniden kesti. Sunucu Nilgün Balkaç, “Fuat hazır olduğunda bir kez daha döneceğiz Fuat’a” ifadesini kullandı.

Hatay İskenderun’da muhabir Emre Kol deprem bölgesinden yayın yaparken bir vatandaş Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a tepki gösterdi. Depremzede “Erdoğan diyor ki AFAD yetişti, nerede yetişti? Yalan söylüyorlar! Akşam geldiler, resim çektirip gittiler!” derken Habertürk canlı yayınının sesi kısıldı.

Habertürk program koordinatörü, gazeteci Faruk Aksoy’un Hatay’da deprem bölgesinden canlı yayına bağlanıp kentteki durum ile ilgili; “Bu insanların rehabilitasyonu, bu insanların tekrar kendine gelmesi, Hatay’ın, Hataylılar’ın tekrar ayağa kalkması kolay  bir şey mi? Vallahi hiç kolay değil” sözleri sonrasında, “Arkada enkaz çalışması var, biraz daha sessiz olunmasını doğru buluyoruz” diyerek yayını kesti.

10 Şubat’ta Hatay’da Halk TV muhabiri Şirin Payzın’ın haber takibi sırasında çevrede bulunan sivil kişiler tarafından engellendiği öğrenildi. Şirin Payzın, Halk TV canlı yayınına bağlandığında kendisinin de başka gazeteciler gibi saldırıya uğradığını ifade etti.

10 Şubat’ta Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde çekim yapmak için bekleyen gazeteci Sevgi Şahin ve kameraman Ömür Dikme “Yahudi dölü” denilerek saldırıya uğradı.

Gazeteci Mir Ali Koçer, Kahramanmaraş’ta bir apartmanın enkazı önünde depremzedeler ile konuşurken, polisin “Kapatın kamera kaydını!” müdahalesi ile karşılaştı. Koçer’e konuşan depremzede “Bugün dördüncü gün, burada gördüğünüz asker kıyafetli olanlar asker değil sivil vatandaş ve kendi imkanlarıyla kurtarma yapıyorlar. Devlet tarafından gönderilen resmî asker, AFAD hiç kimse yok. Buradaki herkes sivil vatandaş” derken bir sivil polis “Kapatın kamera kaydını! Yetkili var burada. Devlet burada!” diyerek kayda müdahale etti.

 

10 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden Maraş’ta haber takibi yapan gazeteci ve belgeselci Kazım Kızıl’ın polis tarafından engellendiği öğrenildi. Kızıl Twitter paylaşımında “Basın kartımı göstermeme rağmen çekim yapmam çevik kuvvet tatafından sözlü ve fiziksel olarak engelleniyor. Engellediği gibi beni çevredekilere hedef gösteriyor” ifadelerini kullandı.

11 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, deprem arama kurtarma çalışmalarını takip etmek üzere Türkiye’ye gelen Le Point muhabiri Guillaume Perrier’in ülkeye girişine hakkındaki bir idari karar gerekçe gösterilerek izin verilmediği öğrenildi. Perrier 10 Şubat’ta Twitter’dan yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “8 Şubat Çarşamba günü deprem bölgesine yolunda iken yolculuğum kısa sürdü. İstanbul Havaalanı polisleri bana Türkiye’ye girişimin yasaklandığına dair bir belge sundu ve perşembe günü Paris’e gönderildim. Kurtarma ekipleri ile Maraş’a doğru yola çıkmaya hazırlanıyordum ve Gaziantep’a, Diyarbakır’a ve Adıyaman’a yaralı şekilde dağılan arkadaşlarımı ve ailelerini bulmayı umut ediyordum. Bu ülkeyi seven herkesi çok üzen bu acı olayı paylaşmak, insanları görmek ve onları dinlemek için. 

Şu an olmam gereken yerde, Türklerin yanında, işimi yapmamın engellenmesi benim için şüphesiz ki büyük bir üzüntü kaynağı. 20 yıldır çalıştığım ve çok uzun süredir yaşadığım ve bağlı kalacağım bu ülkede…”

11 Şubat 2023 tarihinde Hatay’da haber takibi yapan gazeteci Anıl Olcan’ın polisin müdahalesine maruz kaldığı öğrenildi. Anıl Olcan Twitter iletisinde şu bilgileri paylaştı: “Polis kameramın bataryalarını, hafıza kartını, hard diski ve basın kartımı ateşe atarak yaktı. Hakkında şikayetçi olacağımı söylediğim saldırgan polis sırtı sıvazlanıp alandan uzaklaştırıldı.”

11 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, gazeteci Rabia Çetin’in haber takibi yaptığı sırada Adıyaman’da 15 kişilik bir grubun saldırısına maruz kaldığı öğrenildi.

11 Şubat 2023 tarihinde Hatay’da gazeteci Zübeyde Sarı’nın arama kurtarma çalışmalarını görüntülemesine izin verilmediği öğrenildi. Sarı Twitter paylaşımında “Hatay’da bazı yerlerde arama kurtarma çalışmaları sona erdi, enkaz kaldırma çalışmaları başladı. Çekmek için gittiğimde engellendim. Enkaz kaldırma çalışmalarının çekimini neden engellersiniz? Çıkacak olan ölü sayısını gizlemek için?” dedi.

12 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Malatya’da Artı TV muhabiri Yağmur Kaya’nın yayın yaptığı sırada çevrede bulunan kişilerin fiziksel saldırısına maruz kaldığı öğrenildi. Kaya 11 Şubat’ta paylaştığı zincir twitlerde şu ifadeleri kullandı: “Yeni Köy Garajı’nda halk tarafından linç ediliyordum. TV’ye canlı yayına katılmak için hazırlık yaparken, dışarda ateş etrafında olan bir kadının ‘Benden izin aldın mı beni çekiyorsun’ demesiyle etrafım sarıldı. ‘Sizi çekmedim’ desem de üzerime yürüdü bu kadın. ‘AK Parti’yi, devleti kötülemek için buradasın, provakatör’ deyip kartımı göstermem istendi. Saatler önce basın kartımı gösterip röportaj yaptığım esnada orada bulunan bir genç, ‘Sen benim anneme de bir şey demişsin’ deyip annesini getirdi. Kadın, “Sen gelip ev aradığını söyledin mi bana. Kot pantolonundan tanıdım seni” dedi. İnanamadım. Polisi aramalarını söyledim, aramadılar. Ben aradım. Polis, “Kartını görmek istiyorlarsa çıkar göster. İnsanların canı burnunda” deyip kartın sürekli yakamda takılı olmasının söyledi. Garajın sorumlu amiri Serhat Bey gelmese, kitleyi uzaklaştırmasa sonuç sanırım kötü bir noktaya varacaktı. Düşünün polis geldi, durumu anlattım gittiler. Halkı galeyana getiren bu kadın ve annesini getiren genç, neden polis geldiğinde kendileri çağrılmadığı için tepki gösterdi. O bakışları, beni çekiştirdikleri anları hayatım boyunca unutamayacağım. Her şeyi anlarım ancak tüm bu felaketin ağır sonuçlarını gerekçe gösterip bir insanın hayatını tehlikeye atacak girişimlerin gerekçesi asla ama asla kabul edilemez. Yani o polisin, insanları canı acımış demesi değil, olmamalı.”

12 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antep’te gazeteci Arzu Efeoğlu’nun depremzedeler ile röportaj yaptığı sırada üç kişinin sözlü saldırısına maruz kaldığı öğrenildi. Efeoğlu’nun paylaşımı şu şekilde:

“Bugün Gaziantep, Şehitkamil, 8 Şubat Parkı’nda kendi imkanlarıyla çadır kuran halkın yanına gittik. Biz soru sormadan etrafımızda toplanan depremzedeler durumlarını anlatmaya başladı. Daha sonra röportaj yaparken o çadırlarda yaşayıp yaşamadıklarını bilmediğim üç erkek tarafından sözlü saldırıya uğradık. Halk olduklarını, vatandaş olduklarını ve kimliğimi kontrol etmek istediklerini söylediler. Üniformasından oranın özel güvenliği olduğunu anladığım arkadaş tutmasa içlerinden bir tanesi üzerimize yürümeye başlamıştı. Akreditasyon kartlarımızı göstermemize İletişim Başkanlığı tarafından verildiğini belirtmemize rağmen sakinleşmediler. Kendimizi aracımıza zorlukla attık. Alandan uzaklaştık. Yabancı basına karşı yürütülen kara propagandalar canımızı tehlikeye atıyor artık. Sokaktaki sade vatandaş elimizde kamera görür görmez kimlik soruyor ve bunun yasal hakkı olduğunu iddia ediyor. Durdurun bu kara propagandaları artık, yeter!!! Ayrıca tüm bu saldırıyla beraber içlerinden birkaçı videomuzu çekmeye başladı. Tehditler savurdular. Ben depremin ilk gününden beri alandayım bugün ilk kez iki ayrı noktada vatandaş olduğu için yasal hakkını kullanarak kimliğimi kontrol edebileceğini sanan insanlarla karşılaştım. ”

Hatay’da deprem sonrasında yaşananları takip eden TELE 1 muhabiri Hazal Güven ile kameraman Umutcan Yitük’ün silahlı kişilerin saldırı girişimine maruz kaldığı öğrenildi. Güven 15 Şubat akşamı yaptıkları yayın sonrasında iki kişinin bulundukları araca yaklaşarak kendilerine silah gösterdiklerini ve olası bir saldırıdan saniyelerle kurtulduklarını belirtti.

 

16 Şubat’ta Adalet ve Kalkınma Partisi’nden (AKP) seçilen Kahramanmaraş Belediye Başkanı Hayrettin Güngör’e soru sormak isteyen FOX TV muhabiri ve tepki gösteren bir depremzede, Güngör’ün korumaları tarafından engellendi.