Washington merkezli insan hakları kuruluşu Freedom House (Özgürlük Evi), dünya genelinde özgürlükleri incelediği 2018 Dünya Özgürlüğü Raporu’nda Türkiye’yi ilk kez özgür olmayan ülke olarak niteledi.
Tüm dünyada demokrasinin çok ciddi bir krizle karşı karşıya olduğu vurgulanan raporda, Türkiye mor renkle kategorize edilen ve dünya ülkelerinin yüzde 25’ini oluşturduğu ifade edilen “özgür olmayan ülkeler” arasında sıralandı.
Raporda Türkiye’nin “kısmen özgür” kategorisinden “özgür olmayan” kategorisine düşürülmesinin sebepleri şöyle sıralandı: “Gücü cumhurbaşkanlığında toplayan, derinden kusurlu Anayasa referandumu, seçilmiş belediye başkanlarının hükümet tarafından atananlarla toplu olarak değiştirilmesi, insan hakları aktivistleri ve diğer ‘devlet düşmanı’ olarak görülen kişilere yönelik keyfî kovuşturmalar, devlet memurlarına yönelik devam eden tasfiyeler.” Raporda, tüm bu gelişmelerin sonucu olarak vatandaşların hassas konularda görüşlerini açıklamakta tereddüt eder hâle geldiği vurgulandı.
Türkiye’nin notunun 2014’ten beri “serbest düşüşte” olduğu ifade edilen raporda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gittikçe kötüleşen iç ve dış güvenlik ortamında devlet ve toplum üzerinde şahsî kontrolünü empoze etmeye çalıştığı, basına, sosyal medya kullanıcılarına, protestoculara, siyasi partilere, yargıya ve seçim sistemine giderek artan saldırılar olduğu belirtildi.
Erdoğan’ın parti içindeki eski müttefik ve rakiplerini devre dışı bıraktığı, medya sahipliğini kendi ihtiyaçlarına göre yeniden şekillendirdiği ve anlamlı kontrol mekanizmalarından yoksun bir “süper başkanlık” sistemi getirmek için bir Anayasa referandumu dayattığı yorumlarına yer verildi.
15 Temmuz darbe girişiminin ardında 60,000 kişinin tutuklandığı, 160 medya kuruluşunun kapatıldığı ve 150 gazetecinin hapse atıldığı anlatılan raporda Türkiye’nin üçüncü büyük partisinin lideri olan Selahattin Demirtaş’ın cezaevinde olduğu hatırlatıldı. Ülke genelinde 100’e yakın belediye başkanının görevden alındığı belirtilen raporda hükümetin baskıyı Türkiye sınırlarının dışına da genişlettiğini ve yurt dışındaki muhaliflerin yakalanması için Interpol bültenleri çıkarttığı ifade edildi.
Raporda toplam 195 ülke değerlendirme altına alınırken, bunlardan 88’i (yüzde 45) “özgür,” 58’i (yüzde 30) ise “kısmen özgür” olarak nitelendi. Türkiye’nin de yer aldığı “özgür değil” kategorisinde ise toplam 49 ülke bulunuyor.
Raporun tamamını buradan okuyabilirsiniz.
