“Hastalığın patojeni, baskının da patojeni”

BM Fikir ve İfade Özgürlüğü Özel Raportörü David Kaye, 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde Punto24 Bağımsız Gazetecilik Platformu tarafından düzenlenen konferansta konuştu. Mehmet Ali Birand’ın anısına düzenlenen konferansta Kaye’in yaptığı konuşmanın başlığı “Patojen mi, baskı mı?” idi


BM Raportörü David Kaye,  Mehmet Ali Birand anısına düzenlenen konferansta koronavirüs pandemisiyle beraber ifade özgürlüğü başta olmak üzere birçok özgürlüğün baskı altına alınması üzerine “Patojen mi, baskı mı?” başlıklı bir konuşma yaptı.

Konuşmasında, koronavirüs pandemisi koşullarında fikir ve ifade özgürlüğü, bağımsız medya ile bilgiye erişim konularına vurgu yapan Kaye, Türkiye dahil olmak üzere bütün devletlere “cezaevinde tutulan gazetecileri derhal serbest bırakın” çağrısı yaptı. Kaye, keyfi ve hukuksuz biçimde, sadece işlerini yaptıkları için cezaevinde bulunan gazetecilerin pandemi dolayısıyla sağlıklarının ve hayatlarının da risk altına girdiğini belirtti.

Kaye sözlerine şöyle devam etti: “Gazeteciliği suç saymaya devam eden hiçbir devlet, pandemi esnasında insanları hapsetmenin yarattığı ilave risk söz konusuyken, hakaretin yasaklanması ve terörle mücadele kisvesindeki suçlamalar da dahil bu tür davaların peşinde olmamalıdır.”

Kaye, konuşmasında koronavirüs pandemisi koşullarında hükümetlerin bu krizi güçlerini genişletmek için kullanabileceğine, bu şekilde de virüsü bir baskı aracına dönüştürebileceklerine işaret ederek şunları söyledi:

“Bugün haddinden sık biçimde oportünizme, otoriter iktidarın konsolidasyonuna ve yürütme gücünün orantısız kullanımına tanık oluyoruz. Hastalığın patojeninin aynı zamanda baskının patojeni olma işlevi de taşıdığını görüyoruz.”

“İfade özgürlüğüne değer veren, sağlam ve bağımsız bir medyaya değer veren herkesi, bilgi ve haber alma hakkımızı korumak konusunda tıpkı P24 gibi tetikte olmaya çağırıyorum. Hükümetlerin bu krizi kendi gücünü genişletmek için kullanma çabasına karşı tetikte olmalıyız. Ciddi bir halk sağlığı tehdidiyle karşı karşıya olduğumuz şu günlerde, kendi otosansürümüze karşı da tetikte olmalıyız.”

David Kaye’in konuşmasıyla beraber İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde ve yazar Cemre Birand’ın kısa konuşma videolarını da içeren konferansın Türkçe alt yazılı video kaydı P24’ün YouTube kanalında yayınlandı. Kaye’in konuşma metninin Türkçe çevirisine ise P24’ün sitesinden ulaşılabilir.

DAVID KAYE, İNSAN HAKLARI KONSEYİ’NE PANDEMİ VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ RAPORUNU SUNMUŞTU

Birleşmiş Milletler Fikir ve İfade Özgürlüğü Özel Raportörü David Kaye, 23 Nisan’da İnsan Hakları Konseyi’ne “Hastalık pandemisi ve fikir ile ifade özgürlüğü” başlıklı bir rapor sunmuştu. Kaye bu raporda; kamu yetkililerinin sahip oldukları bilgiye ve internete erişim, bağımsız medyanın korunması ve teşvik edilmesi, toplum sağlığı ile ilgili dezenformasyon, toplumsal sağlığın denetlenmesi gibi alanlarda pandemi sırasında yaşanan sorunları ayrıntılı bir şekilde anlatmıştı.

Kaye, raporda hükümetlerin koronavirüs krizini kullanarak otoriterliklerini güçlendirebileceğini ve muhalefeti baskı altına alabileceğini, yürütme yetkisini orantısız bir şekilde kullanmaya başlayabileceğini ve alacakları kararlarla insan hakları ihlallerinin, eşitsizliğin ve yoksulluğun artmasına sebep olabileceğini dile getirmişti.

Kaye, bu raporda ayrıca koronavirüs pandemisinin uygulanan bilgi politikalarıyla haber alma ve dolayısıyla uyarı altyapısının zayıflatılmasının bir sonucu olduğunu belirtmişti. Bilgiye erişim, bağımsız medya ve ifade özgürlüğüyle ilgili hakların uygulanabilir olmasının sağlık, yaşam ve iyi yönetimin de ileri seviyeye taşınmasına yardımcı olacağını vurgulayan Kaye, bu özgürlüklerin sağlanmasının pandeminin yol açtığı zorlukların üstesinden gelmek için kritik öneme sahip olduğunu ifade etmişti.

Birleşmiş Milletler Fikir ve İfade Özgürlüğü Özel Raportörü David Kaye’in hazırlayıp sunduğu rapora bu linke tıklayarak ulaşılabilir.