ÖZKAN KÜÇÜK
Amed Şehir Tiyatrosu (Şanoya Bajêr a Amedê) oyuncularının Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi bünyesindeyken başlattığı Amed Tiyatro Festivali, ‘Seyirci kalma, unutursam hatırlat’ sloganıyla 11 Mayıs-21 Mayıs tarihleri arasında beşinci kez perdelerini açacak.
Dördüncüsü Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’ne kayyum atanması sürecine denk geldiği için kendi evinde gerçekleşemeyen ama çağrılı tiyatro ekiplerinin kendi sahnelerinde oynadıkları oyunlarla birçok şehirde dayanışma festivali şeklinde gerçekleşen etkinlik, bu kez Amed Şehir Tiyatrosu’nun ev sahipliğinde düzenleniyor.
Amed Şehir Tiyatrosu, kayyum tarafından belediye bünyesindeki Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu’ndaki görevlerinden alındıktan sonra yollarına özel tiyatro kurarak devam eden tiyatrocuların yeni adresi. Kürtçe tiyatronun önemli bir temsilcisi konumundayken olanakları ellerinden alınınca yola özel tiyatro kurarak devam eden ekip, Amed Şehir Tiyatrosu ismini almıştı.
Bu süreci ‘Biz pes etseydik ortada Kürt tiyatrosu kalmamış olacaktı’ şeklinde özetleyen Amed Şehir Tiyatrosu oyuncularından Berfin Emektar, imkanlar varken yapılamayan dayanışmayı şimdi imkansızlıklar içinde gerçekleştirdiklerini söylüyor.
Kaynağını, belediye tarafından 2000’li yıllarda gerçekleştirilen kültür sanat festivallerinden alan Amed Tiyatro Festivali’nde bu yıl 16 oyunun yanı sıra, fotoğraf sergisi, söyleşi ve bir kapanış konseri yer alıyor. Kürtçe oyunların ağırlıkta olduğu festival programında Amed Şehir Tiyatrosu’nun Qirix oyunu da dahil olmak üzere beş Türkçe oyun da var. Oyunlardan ikisi ise İran’ın Urmiye kentinden geliyor. Programda yer alan üç kadın oyunundan biri olan BGST Tiyatro Topluluğu’nun Bir Kadın Uyanıyor isimli oyunu sadece kadın seyirciye açık olacak.
“Belki de belediye varken de tartıştığımız şeylerin enerjisi açığa çıktı” diyen Emektar, sadece yol masraflarının ekip tarafından karşılanacağı festivalde konaklamanın evlerde olacağını belirtiyor.
Direnenler bir arada
Eskişehir’de ihraç edilen akademisyenlerin kurduğu Barışa Ezgiler müzik topluluğunun kapanışta bir konser vereceği festival, bir anlamda OHAL’de direnenlerin dayanışması niteliğinde. KHK ile kapatılan İzmir Yenikapı Tiyatrosu ve kayyum tarafından kapatılan Batman Şehir Tiyatrosu da festivalde.
Birçok şubesi KHK ile kapatılan Mezopotamya Kültür Merkezi’nden Teatra Jiyana Nû’nun Qayde û Îstîsna oyununun yanı sıra Mezopotamya Dans ekibi de 4 Kapı 40 Makam isimli dans gösterisiyle programa renk katan kurumlar arasında.
Dört oyunla festivalde yer alacak Amed Şehir Tiyatrosu’nun sahneleyeceği oyunlar arasında geçtiğimiz sezon sadece birkaç kez oynadıkları, Nazi baskısı altındaki bir tiyatro grubunun hikayesini anlatan Bûn an jî Nebûn (Olmak ya da Olmamak) ve Emin Yalçınkaya’nın 90’lı yılların Lice’sinde bir bodrumda geçen Av û Ar (Su ve Ateş) isimli yeni oyunu da yer alıyor.
İran-Urmiye’den iki tiyatronun katıldığı festivale daha önce Rojava’dan gelen ekiplerin sınırdan geçemeyişini saymazsak Kürtlerin olduğu tüm bölgelerden tiyatrolar katılmıştı.
Belediye bünyesindeyken iyi ilişkilerin olduğu Irak-Kürdistan bölgesinden bu yıl katılımın olmaması dikkat çekiyor. Berfin Emektar, ‘sonradan değiştiğini’ hissettikleri bu kararın kendileri için sürpriz olduğunu ve çeşitli bahanelerin gerisinde politik bir sebebin olduğunu düşündüklerini dile getiriyor. Buna karşın, festivalle birlikte açılışı yapılacak olan fotoğraf sergisi, Süleymaniyeli fotoğrafçıların fotoğraflarından oluşuyor.
Salon sıkıntısı nedeniyle sanat kurumlarının avlularının da kullanılacağı festival, bu yıl ilk kez biletli olarak düzenleniyor.
Kaynak oluşturmak adına kombine biletlerin de satışa çıkarıldığı festivale yoğun bir ilgi olacağını beklediklerini dile getiren Emektar, “Seyircimize güvendiğimiz için böyle bir festival yapıyoruz ve iyi bir enerji açığa çıkacağını düşünüyoruz” diyor.
5. Amed Tiyatro Festivali, Diyar Galeria’daki Amed Şehir Tiyatrosu salonunun yanı sıra, Suriçi’nde yeni açılan Duçem Sanat Merkezi ile Diclekent’teki Pale Arthouse’un avlularında izleyici ile buluşacak.