MANİFESTO
* MADDE 27. – Herkes, bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme, açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü araştırma hakkına sahiptir.
* MADDE 28. – Basın hürdür, sansür edilemez.
* MADDE 64. – Devlet, sanat faaliyetlerini ve sanatçıyı korur. Sanat eserlerinin ve sanatçının korunması, değerlendirilmesi, desteklenmesi ve sanat sevgisinin yayılması için gereken tedbirleri alır.
SUSMA – Sessizliğe karşı bir platform
SUSMA, kültür, sanat ve medya alanlarında faaliyet gösteren topluluk ve bireylerin karşılaştığı sansür, otosansür, yasak, engelleme yalnızlaştırma, karalamacılık, manevi linç vakâları gibi ifade özgürlüğü kısıtlamalarına karşı kurulmuş bir platformdur; Türkiye’de ifade özgürlüğü tehdit altında olan ve habere, bilgilenme hakkına, sanata, edebiyata, kısaca ifadeye değer veren herkesi sansürle mücadele konusunda güçlendirmeyi hedef edinmiştir.
SUSMA, dokümantasyon ve eğitimler aracılığıyla gazetecilerin, yazarların, yayıncıların, aktivistlerin, sanatçıların, aktörlerin ve onların kuruluşlarının sansür ve otosansür karşısında sessiz kalmamak, keyfi yasak ve kısıtlamalara birlikte karşı koymak, yasalara dayandırılan sansürle ise hukuk yoluyla mücadele etmek için daha iyi beceriler geliştirme ve daha güçlü bir kapasite oluşturma ihtiyacına cevap verecek, Türkiye’deki sivil toplumun kendi ifade özgürlüğünü destekleme ve savunma etkisini geliştirmesine destek olacaktır.
Keyfi yasaklara uymamanın, otosansür yapmamanın cezası gün geçtikçe daha da acımasız bir hâl almaktadır. Gazeteciler işten atılmakta; editörler ve önemli köşe yazarları ana akım medyada çalışmamaları için kara listeye alınmakta, birçok sanat topluluğu ve sanatçı kişisel fikirlerinden ya da yaptığı işlerden dolayı hedef gösterilip linç edilerek, işinden olmakta, haklarında davalar açılmakta ve sindirilmeye çalışılmaktadır. Türkiye’deki cezaevlerinde halen ifadeleri nedeniyle tutuklanmış ya da hüküm giymiş 140’tan fazla gazeteci ve yazar bulunmaktadır.
Toplum bilincinin geliştirilmesi ve kısıtlayıcı yasa ve uygulamaları tersine çevirmek için hem fikir savunuculuğu hem hukuki hakların sonuna kadar kullanılması yoluyla yapacağımız tüm çalışmalar bireyleri ve onların kendi ağlarını, sansüre ve otosansüre karşı hukukî zeminde direnmeleri için teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
Türkiye’de sanat ve medya alanlarında yer alan farklı seslerin ifade özgürlüğü için bir araya gelip seslerini birlikte yükseltebilecekleri bir platform olmayı amaçlayan SUSMA, Türkiye’nin büyük şehirlerinden uzakta, yalnız ve sindirilmiş bir vaziyette hayatına devam eden yerel sanatçıları ve gazetecileri özellikle destekleyecektir. Platform kendi içinde mesleksel, bölgesel bir çeşitliliğe, farklı meşrep ve fikirlerden medya mensuplarının, sanatçıların ve onların örgütlerinin katılımına açıktır. Amaç, ülke çapında sessizliğe karşı çok sesli bir cevabı dayanışma içinde verebilmektir.
SUSMA, hak temelli bir oluşumdur ve ifade özgürlüğü anlayışını, kaynağını Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde bulan içtihadın öngördüğü geniş sınırlarla tarif etmektedir.
SUSMA, kurucu kadrosunun yanı sıra Danışma ve Yürütme Kurulu’ndan oluşur.
Susma Platformu din, dil, ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, etnik köken ayrımı yapmaz, kâr amacı gütmez ve kâr etmez.
Platformun İstanbul dışında Diyarbakır ve Eskişehir’de de temsilcileri vardır. SUSMA etkinlik, eğitim ve diğer etkinliklerini İstanbul’un yanı sıra diğer şehirlerde düzenlemeye önem vermektedir.
SUSMA Platformu nasıl çalışır, ne yapar?
Platformun etkinlikleri hedef ve kapsam itibariyle beş ana başlıkta toplanabilir:
Farkındalık:
Sansür ve otosansürün yöntemleri ile sonuçları hakkında farkındalık yaratmak.
Platformun İnternet sitesi, haftalık bülteni ve sosyal medya hesaplarında, sansür ve otosansür olayları, bu kapsamdaki kısıtlayıcı uygulamalar ve bunlara yönelik tepki ve direnişler kamuoyuna duyurulur.
Savunuculuk:
İfadeyi kısıtlayıcı uygulamaları durdurmak için ulusal düzeyde savunuculuk faaliyetleri yürütmek.
Susma Platformu’nun, öncelikle Ankara’da, yurt dışında ve Türkiye’deki çeşitli şehirlerde yetkililerle görüşerek lobi faaliyetlerini de kapsayan fikir savunuculuğu çalışmaları yapar; bu çalışmalarda P24 ve benzer platformların üyelerinin tecrübeleri bir araya getirilir.
Arşiv: Sansür örneklerini ve sansüre karşı başarılı olmuş yasal süreçleri bu konuya özel olarak oluşturulmuş bir web sitesinde belgelemek.
Susma Platformu’nun İnternet sitesinde çeşitli sansür uygulamalarından örnekler belgelerle sunulur, platformda aktif olanlar için elektronik buluşma ortamı sağlanır, haberler ve güncel yazılar yayımlanır, sansür uygulamalarına ve otosansürün muhtemel örneklerine dair kayıtlar kamuoyuyla paylaşılır.
Alternatifler: Keyfi biçimde sansürlenen işler ve eserlerin topluma sunulması için alternatifler oluşturmak.
Platform, hukuken ve teknik açıdan mümkün olduğu kadar, engellenmiş köşe yazılarının yayımlanması, yasaklı oyunların sahnelenmesi, sansürlenmiş kitapların yayımlanması için gerekli düzenlemelerin yapılmasını da sağlar. Amacımız sansür yapan kişi ve kurumları kendilerini savunmaya mecbur etmek, sansüre uğrayanları ve otosansüre zorlananları yalnız bırakmamak ve alternatif ifade kanalları açarak sansürün başarılı olmadığını göstermektir.
Eylem: Sansür girişimlerine karşı yasal süreçleri harekete geçirmek, sansürle hukuk yoluyla mücadele edenlere destek sunmak, yerel barolarda sansüre karşı destek verecek komisyonlar oluşturulmasını teşvik etmek.
Bir içtihat oluşturma ve kısıtlayıcı uygulamaları kaldırmaya yardımcı olma amacıyla hareket eden Susma Platformu’nun hukuk birimi vakâların mahkeme süreçlerini takip eder. Ayrıca kendi bölgelerinde bulunan sivil toplum örgütleri ve sanat kurumlarıyla birlikte hareket edecek ifade özgürlüğü komitelerinin oluşturulmasında illerde bulunan barolara da başvurulur ve ortak çalışmalar yürütülür.
Çalışmalarına 1 Eylül 2016’da başlayan, sansür ve otosansüre karşı Susma Platformu, ilk 15 ayında Hollanda Hükümeti tarafından sağlanan ikili işbirliği programlarından biri olan MATRA programı tarafından desteklenmiştir. Susma, 1 Aralık 2017 ile 30 Kasım 2019 tarihleri arasında ise P24 ve Article 19 derneklerinin ortak yürütücülüğünde Avrupa Komisyonu’nun ‘’Sivil Toplum Ağlarını ve Platformlarını Destekleme Programı” kapsamında sağladığı destekle çalışmalarını sürdürmüştür. Susma, 15 Aralık 2019 tarihinde Hrant Dink Vakfı Sivil Toplumu Güçlendirme Hibe Programı kapsamında aldığı hibe ile “Sansüre ve Otosansüre Karşı Daha Güçlü Sesler” adlı projeyle çalışmalarına devam etmiştir, bu proje 15 Haziran 2022 tarihinde sona ermiştir.
