Yasaksız, sansürsüz, özgür tiyatro!

Sansüre, yasağa sahnede ve sokakta karşı çıkan tüm tiyatrocuların 27 Mart Dünya Tiyatro Günü kutlu olsun…


Oyunların yasaklandığı, sahne bulamadığı; tiyatrocuların susturulmaya çalışıldığı, tutuklandığı 2019 Türkiye’sinin tiyatro alanındaki sansür vakalarını derledik…

  • KHK ile kapatılan Yenikapı Tiyatrosu oyuncularından Nazlı Masatçı, gerçekleştirdiği bir performansta “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla tutuklandı. Masatçı, 57 gündür cezaevinde.
  • HDP Adana İl Örgütü tarafından düzenlenen ve 10-13 Şubat tarihleri arasında gerçekleştirilmesi planlanan Kürt Tiyatro Günleri, Adana Valiliği tarafından “kamu güvenliğini tehdit ettiği” gerekçesiyle yasaklandı.
  • Levent Üzümcü’nün Hatay’ın İskenderun ilçesinde bir kolejin salonunda sahnelenmesi planlanan Anlatılan Senin Hikâyendir adlı gösterisi, kolej yönetimine yapılan baskılar nedeniyle iptal edildi.
  • Aralarında tiyatrocu Memet Ali Alabora ve Pınar Alabora ile yazar Meltem Arıkan’ın da bulunduğu Gezi Parkı eylemlerine ilişkin 16 şüpheliyle ilgili yürütülen soruşturma kapsamındaki iddianamede, tüm şüphelilerin “hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçundan ağırlaştırılmış müebbetle cezalandırılmaları istendi.
  • Sakarya Üniversitesi Kültür ve Kongre Merkezi’nde sahnelenecek olan Fırat Tanış’ın Gelin Tanış Olalım isimli oyunu, üniversite yönetimi tarafından Tanış’ın “Gezici” olduğu gerekçesiyle iptal edildi.
  • Samsun 19 Mayıs Anadolu Lisesi Tiyatro Kulübü öğrencilerinin sahneleyeceği Lüküs Hayat, İlkadım İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nce “müstehcen” bulunarak sansürlendi.
  • TBMM’de düzenlenen Çanakkale Şehitlerini Anma Gecesi’nde, Devlet Tiyatroları tarafından sahnelenecek oratoryoda rol alan kadın oyuncuların TBMM Başkanı İsmail Kahraman’ın talebiyle sahneye çıkmaları engellendi.
  • Metin Akpınar ve Müjdat Gezen’e Halk TV’de yayınlanan Halk Arenası programında söyledikleri sözler nedeniyle soruşturma açıldı. Adli kontrol şartıyla serbest bırakılan sanatçılara yurtdışına çıkma yasağı getirildi.
  • Yolcu Tiyatro oyuncularından Cenk Dost Verdi’ye sosyal medya paylaşımları aracılığıyla “örgüt propagandası yapmak” suçundan 2 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Verdi 222 gündür cezaevinde.
  • Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi kapsamında yayımlanan KHK’larla Devlet Tiyatroları (DT) ile Devlet Opera ve Balesi’nin (DOB) hukukî altyapısı değiştirildi. Değişiklikler çerçevesinde DT’nin ve DOB’un genel müdürü ve bağlı il müdürlükleri devre dışı kaldı.
  • BİMER’e yapılan bir şikâyet üzerine Avrupa adlı oyunun İstanbul DT şubat programından çıkarılmasının ardından İstanbul DT Genel Müdürü Celal Kadri Kınoğlu görevinden istifa etti.
  • Çevreci Afacanlar adlı çocuk oyunu, Akhisar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından “savaş ve şiddet karşıtı” olduğu gerekçesiyle yasaklandı.
  • Muğla Üniversitesi Tiyatro Topluluğu’nun sahnelediği Joko’nun Doğum Günü adlı oyun, üniversite yönetimi tarafından sansürlendi. Yönetimin talebini yerine getirmeyen topluluk, rektörlük tarafından kapatıldı.
  • Barış Atay’ın rol aldığı Sadece Diktatör adlı oyun önce Artvin’de, ardından Kadıköy, Ankara, İzmir ve Antalya’da çeşitli gerekçelerle yasaklandı.
  • İzmir Selçuk Belediyesi, çevre sorunlarına dikkat çeken Latmos’a Rahmet Geldi adlı oyunu “sakıncalı” bularak salon vermedi.